Rodzaje magazynów – sposoby klasyfikacji magazynów

W logistyce magazyny odgrywają kluczową rolę w łańcuchu dostaw. Istnieje wiele rodzajów magazynów, które różnią się pod względem konstrukcji, przeznaczenia czy lokalizacji. W tym artykule przyjrzymy się różnym sposobom klasyfikacji magazynów oraz ich funkcjom w logistyce.

Czym jest magazyn?

Magazyn to miejsce, w którym towary są przechowywane przed ich dalszym przemieszczeniem lub sprzedażą. Jest to kluczowy element w logistyce, umożliwiający efektywne zarządzanie zapasami i optymalizację procesów przepływu towarów. Klasyfikacja magazynów może odbywać się z uwzględnieniem różnych kryteriów, które szczegółowo opisujemy w dalszej części artykułu.

Rodzaje magazynów ze względu na typ i konstrukcję obiektu

Biorąc pod uwagę typ i konstrukcję obiektu, możemy dokonać dwojakiej klasyfikacji magazynów. Pierwsza z nich dotyczy warunków, w jakich przechowywany i obsługiwany jest dany materiał, druga – konstrukcji, a konkretnie wysokości budynku.

Typy magazynów ze względu na warunki przechowywania materiałów

• Magazyny otwarte to takie, które nie mają stałego dachu ani ścian. Są one często wykorzystywane do przechowywania towarów niepodatnych na warunki atmosferyczne, takich jak węgiel czy kamienie.
• Magazyny półotwarte mają dach, ale mogą nie mieć jednej lub więcej ścian. Są one przeznaczone do przechowywania towarów wymagających pewnej ochrony przed warunkami atmosferycznymi.
• Magazyny zamknięte to budynki posiadające ściany i dach, zapewniające pełną ochronę przed czynnikami zewnętrznymi.

Typy magazynu ze względu na wysokość obiektu

• Magazyny niskiego składowania mają niską wysokość i są przeznaczone do przechowywania towarów na niskich regałach lub bezpośrednio na podłodze.
• Magazyny średniego składowania mają średnią wysokość i są wyposażone w regały, które pozwalają na składowanie towarów na kilku poziomach.
• Magazyny wysokiego składowania to wysokie budynki, w których towary są przechowywane na wielopoziomowych regałach, często z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu do ich obsługi.

Klasyfikacja magazynów ze względu na rodzaje przechowywanych produktów

Magazyny możemy także klasyfikować ze względu na rodzaj towarów, jakie mają być w nich przechowywane. Pod uwagę bierze się cechy fizyczne produktów.

• Magazyny jednostek ładunkowych – przeznaczone do przechowywania towarów na paletach lub w kontenerach.
• Magazyny towarów sypkich – służą do przechowywania materiałów sypkich, takich jak zboże czy węgiel.
• Magazyny gazów i cieczy – specjalistyczne magazyny przeznaczone do przechowywania substancji w stanie gazowym lub ciekłym.

Typy magazynów ze względu na dostępność do jednostki ładunkowej

Biorąc pod uwagę wymagania dotyczące wydajności obiektu możemy wyróżnić następujące rodzaje magazynów w logistyce:

• magazyny z bezpośrednim dostępem – umożliwiają szybki dostęp do każdej jednostki ładunkowej;
• magazyny bez bezpośredniego dostępu – towary są przechowywane w sposób, który wymaga przemieszczania innych jednostek ładunkowych, aby uzyskać dostęp do konkretnej jednostki.

Rodzaje magazynów ze względu na przeznaczenie

Ze względu na rodzaj przechowywanych produktów możemy wyróżnić następujące typy magazynów:

• magazyny surowców – przeznaczone do przechowywania surowców do produkcji;
• magazyny półfabrykatów – przeznaczone do przechowywania częściowo wyprodukowanych towarów i komponentów;
• magazyny odpadów – przeznaczone do przechowywania odpadów produkcyjnych;
• magazyny wyrobów gotowych – przeznaczone do przechowywania gotowych produktów przed ich wysyłką do klientów;
• magazyny opakowań – przeznaczone do przechowywania opakowań;
• magazyny techniczne – przeznaczone do przechowywania narzędzi, maszyn i innego wyposażenia.

Magazyny – rodzaje ze względu na miejsce w łańcuchu dostaw

Rodzaj magazynu może być określony także na podstawie miejsca, jakie zajmuje on w łańcuchu dostaw.

• Magazyn produkcyjny – znajduje się w miejscu produkcji i przechowuje surowce oraz półfabrykaty.
• Magazyn przeładunkowy – służy do tymczasowego przechowywania towarów w trakcie ich transportu.
• Magazyn dystrybucyjny – przechowywane są w nim towary przed ich dostarczeniem do punktów sprzedaży.
• Magazyn handlowy – przechowuje się w nich towary przeznaczone do sprzedaży detalicznej.

Podział magazynów ze względu na lokalizację

W tej klasyfikacji rozróżniamy typy magazynów, uwzględniając ich hierarchię w systemie. Pod tym względem wyróżnić możemy:

• magazyny główne – centralne magazyny, z których towary są dystrybuowane do innych magazynów lub punktów sprzedaży;
• magazyny lokalne – mniejsze magazyny rozmieszczone w różnych lokalizacjach, służące do przechowywania towarów bliżej klienta;
• magazyny zakładowe – znajdują się na terenie zakładu produkcyjnego.

Rodzaje magazynów ze względu na stopień zmechanizowania

Możemy także dokonać klasyfikacji magazynów pod względem tego, w jaki sposób i z wykorzystaniem jakich technologii przeprowadzane są operacje logistyczne. W tych kryteriach wyróżniamy:

• magazyny niezmechanizowane – wszystkie operacje są wykonywane ręcznie;
• magazyny zmechanizowane – wykorzystują różne maszyny do przenoszenia i przechowywania towarów;
• magazyny zautomatyzowane – wykorzystują zaawansowane technologie, takie jak roboty i systemy zarządzania magazynem, do automatyzacji większości operacji.

Podsumowanie

Magazyny odgrywają kluczową rolę w logistyce, a ich różnorodność pozwala na optymalne dopasowanie do konkretnych potrzeb. Wiedza na temat rodzajów i funkcji magazynów oraz rodzajów składowania w magazynie jest niezbędna do efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw.