Struktura i klasyfikacja zapasów w logistyce

Stan zapasów wpływa bezpośrednio na płynność procesów produkcyjnych i logistycznych oraz jakość dostaw i finanse organizacji. Przekonaj się, jak monitorowanie struktury zapasów i wykorzystanie jej w zarządzaniu towarami, przełoży się na funkcjonowanie firmy.

Co to jest struktura zapasów?

Struktura zapasów odnosi się do złożonego systemu, który określa sposób organizacji i klasyfikacji zapasów w przedsiębiorstwie. Zapasy to surowce, półprodukty, produkty gotowe i inne materiały potrzebne do prawidłowego funkcjonowania firmy. Ustalenie optymalnej struktury zapasów jest bardzo ważne, ponieważ przekłada się bezpośrednio na efektywność procesów produkcyjnych oraz logistycznych.

Problemy z zarządzaniem strukturą zapasów pomoże rozwiązać doradztwo i konsulting logistyczny.

Jak struktura zapasów wpływa na działalność firmy?

Struktura zapasów ma kluczowy wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, a odpowiednie zarządzanie nimi jest fundamentem skutecznej logistyki. Poprawna struktura zapasów pozwala zapewnić ciągłość produkcji oraz zminimalizować koszty magazynowania. Przy odpowiednim zarządzaniu zapasami firma może uniknąć strat związanych z nadmiernym magazynowaniem lub niedoborami.

Dodatkowo, struktura zapasów umożliwia sprawne zarządzanie cyklem produkcyjnym oraz ułatwia zachowanie terminowości realizacji zamówień. Dzięki temu firma może szybciej reagować na zmieniające się potrzeby klientów, co wpływa na wzrost ich satysfakcji oraz lojalności.

Płynność procesów logistycznych w firmach pomaga osiągnąć wdrożenie nowoczesnych rozwiązań, takich jak system ExpertWMS.

Klasyfikacja zapasów – jakie rodzaje zapasów wyróżniamy?

W logistyce i zarządzaniu zapasami wyróżniamy różne typy zapasów, które odpowiadają na specyficzne potrzeby produkcyjne oraz logistyczne przedsiębiorstwa. Ze względu na ich charakter i funkcje, jakie pełnią w procesach zachodzących w firmie, zapasy dzielimy na:

• surowce – to podstawowe zapasy, używane do produkcji końcowych wyrobów, należą do nich m.in. drewno, metal czy chemikalia; utrzymanie odpowiedniego poziomu surowców zapewnia ciągłość produkcji;
• produkty gotowe – to już w pełni ukończone produkty, które są gotowe do sprzedaży; zarządzanie tymi zapasami jest ważne w kontekście uniknięcia składowania nadmiernej ilości gotowych produktów, co obniża ich wartość;
• produkcja w toku – oznacza produkty znajdujące się w trakcie produkcji, które nie zostały jeszcze ukończone; zarządzanie tymi zapasami jest ważne dla zapewnienia płynności procesów produkcyjnych;
• materiały pomocnicze i eksploatacyjne – są to wszelkie materiały dodatkowe, które wspierają proces produkcji; należą do nich materiały technologiczne oraz zapasy tranzytowe, które przemieszczają się pomiędzy częściami systemu logistycznego​.

Dla zachowania płynności procesów magazynowych oraz maksymalnego wykorzystania dostępnej przestrzeni do magazynowania, niezbędna jest nowoczesna i zaawansowana infrastruktura magazynowa.

Klasyfikacja zapasów w logistyce pod względem strategii zaopatrzeniowych

Klasyfikacja zapasów może być również dokonana pod kątem strategii zaopatrzeniowych. W zależności od tego, jak firma planuje zarządzać swoimi zapasami, wyróżnia się różne rodzaje zapasów, które pomagają w realizacji różnych celów przedsiębiorstwa.

1. Zapasy bieżące – są zużywane na bieżąco w procesie produkcyjnym. Regularne zaopatrywanie zapasów bieżących pozwala utrzymać płynność produkcji.
2. Zapasy cykliczne – dotyczą one produktów sezonowych, na które popyt rośnie w określonych okresach roku.
3. Zapasy bezpieczeństwa – są gromadzone na wypadek nieprzewidzianych sytuacji, takich jak opóźnienia w dostawach lub nagły wzrost popytu. Stanowią dodatkowy bufor, który zapobiega przerwom w produkcji.
4. Zapasy spekulacyjne – tworzone są w celu osiągnięcia korzyści finansowych lub zabezpieczenia się przed przyszłymi wzrostami cen. Są to zapasy nadmierne, które firma gromadzi z wyprzedzeniem​.

Zobacz też: Czym jest logistyka magazynowa?

Struktura ilościowa zapasów – o czym informują poziomy zapasów?

Struktura ilościowa zapasów umożliwia skuteczne zarządzaniem ich poziomami. Wyróżnia się kilka kluczowych poziomów zapasów, które określają minimalne i maksymalne ilości produktów przechowywanych w magazynach.

• Poziom zabezpieczający – czyli zapas minimalny, pozwala na utrzymanie ciągłości operacyjnej w razie nieprzewidzianych zdarzeń.
• Poziom informacyjny – wskazuje moment, w którym firma powinna zamówić nowe zapasy. Pomaga w uniknięciu niedoborów na podstawie aktualnych stanów i zapotrzebowania.
• Poziom maksymalny – określa maksymalną ilość zapasów, jaką firma może zgromadzić, aby uniknąć nadmiaru i nadmiernych kosztów magazynowania.

W kontrolowaniu stanu zapasów pomocne są systemy WMS.

Właściwie zorganizowana struktura ilościowa zapasów wspiera procesy logistyczne, usprawnia zarządzanie przestrzenią magazynową i umożliwia firmie elastyczne reagowanie na potrzeby rynku oraz zmiany w popycie.